اصول بهداشت دهان و دندان
دهان محل ورود غذا و نخستین بخش از دستگاه گوارش می باشد.هرگونه آلودگی و عفونت در دهان می تواند دیگر بخش های دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار دهد. از سویی تغذیه سالم و حتی تمایل به غذا خوردن به وجود دندانهایی سالم و با قدرت جوندگی خوب بستگی دارد. بنابراین ناکارا بودن دندانها در جویدن غذا می تواند سبب ناراحتی و درگیری دیگر بخش های دستگاه گوارش و حتی سوء تغذیه در کودکان شود.
دهان و دندان در تغذیه،تکلم و زیبایی فرد نقش به سزایی دارد بنابراین در بهداشت جسمی،روحی و اجتماعی شخص تاثیر گذار است.
بیماریهای دهان و دندان قابل پیشگیری هستند.تغذیه درست و مراقبت از دندانها نقش بنیادی در پیشگیری از بیماریهای دهان و دندان بازی می کنند.
مراقبت از دندانها
کودکی که مراقبت از دندانها را از سن پایین بیاموزد، در طول زندگی به این کار عادت خواهد کرد.عادت غذایی نادرست مانند خوردن شیرینی در دوره کودکی بیشتر و به دنبال آن خطر پوسیدگی در دندانهای شیری بیشتر است بنابراین دندانهای شیری به مراقبت بیشتری نیاز دارند.دندانهای شیری اهمیت بسیاری برای سلامت کودک دارند و سبب تغذیه مناسب و الگوی درست تکلم می شود.همچنین سالم ماندن دندانهای شیری،رویش درست دندانهای دایمی را در پی خواهد داشت.
مسواک و نخ دندان کشیدن،فلوراید تراپی، عادات غذایی درست و معاینه دوره ای نزد دندانپزشک، راه های مراقبت از دندانها می باشند.
همزمان با رویش نخستین دندان شیری که معمولا 6 ماهگی است،تمیز کردن دندانهای کودک لازم است.البته این کار با مسواک انجام نمی شود بلکه با کمک پارچه نم داری که روی دندانها کشیده می شود،انجام می پذیرد.از سن 2.5 سالگی که همه دندانهای شیری کودک رویش یافت باید مسواک زدن دندانهای کودک را آغاز کرد.این کار نخست به کمک پدر و مادر انجام می گیرد و تا هنگامی که کودک خود نتواند مسواک بزند باید ادامه یابد.
استفاده از خمیردندان اکر کودک آن را قورت بدهد،لازم نیست و بهتر است تا از بین رفتن این عادت،از آن استفاده نگردد یا از خمیردندان بدون فلوراید استفاده شود.لازم نیست که مسواک زدن حتم‍ا با خمیردندان انجام گیرد بلکه با آب تنها نیز می توان مسواک زد.کاربرد نمک،جوش شیرین یا دیگر پودرها با مسواک درست نیست و سبب ساییدگی دندانها می شود.البته محلول آنها را می توان به کار برد.فلوراید موجود در خمیردندان سبب افزایش مقاومت موضعی دندانها می شود.خمیردندان با کف کردن ذره های مواد غذایی را از لابه لای دندانها بیرون می آورد و چربی ها را از روی دندانها پاک می کند.همچنین ویژگی خوشبوکنندگی دهان را نیز دارد.
مسواک باید هر 4 تا 6 ماه تعویض گردد.هیچگاه نباید مسواک را داخل جعبه سربسته گذاشت چون باعث رشد میکروبها می شود.هیچگاه نباید از چیزهای سخت و نوک تیز مانند سنجاق،سوزن،چوب کبریت و.،.برای پاکیزه کردن دندانها بهره جست.
برای پاکیزه نمودن بین دندانها از نخ دندان یا مسواک بین دندانی استفاده کنید که بهتر است دست کم روزی یکبار اینکار انجام گیرد.
از سن 6 سالگی به بعد می توان از دهانشویه فلوراید استفاده کرد که باید دندانهای خود را مسواک زده و سپس به مدت یک دقیقه دهانشویه کرده و تا نیم ساعت چیزی خورده و آشامیده نشود.
تصحیح عادات غذایی
خوردن مواد قندی غیرضروری(مانند کیک و شیرینی) را باید کاهش داد این مواد سبب پوسیدگی شدید دندانها می شوند.عادات مطلوب غذایی را باید از کودکی در فرزندان ایجاد کرد.بسیاری از مادران خود علاقه به خوردن مواد قندی را در کودکانشان ایجاد می کنند مانند دادن آب قند یا آب میوه شیرین شده به کودک.بهتر است بین وعده های غذایی به جای شیرینی از میوه تازه،کاهو،نان و پنیر و آجیل استفاده کرد.پس از خوردن شیرینی بهتر است بی درنگ مسواک زده یا دهان را با آب شستشو داده یا آنکه میوه یا پنیر خورد.
نباید از دندانها برای شکستن پسته،فندق،قند و....استفاده کرد.همچنین از آشامیدن و خوردن چیزهای گرم و سرد پشت سرهم باید پرهیز کرد.
گردآوری؛ دکتر سهراب بهروزی
کلینیک دندانپزشکی پارسا www.parsadentalclinic.com