کنترل عفونت در دندانپزشکی
اصل کلی: همه بیماران را باید بالقوه عفونی به شمار آورد ، بنابراین همه نکات ایمنی را باید رعایت نمود.
نکته مهمی که باید به آن پایبند باشیم، کنترل عفونت بین بیمار، دندانپزشک، دستیار و محیط می باشد.
بیماریهایی که از راه بزاق انتقال مییابند،آبله مرغان،سرخجه،سرخک،اوریون،کزاز،سل،تب خال،آنفلونزا و هپاتیت B می باشد.
ابزارها و نواحی خطر در دندانپزشکی و راه های پیشگیری از آن:
دستها : پوشیدن دستکش
چشم : عینک زدن
بینی و تنفس : ماسک زدن
ابزارها : ضد عفونی و استریل کردن
سطوح آلوده : گتدزدایی
زباله ها و مواد دور ریختنی : دفع زباله به روش بهداشتی و مطمئن
حفاظت شخصی:
1- مراقبت از دستها
دستها باید همیشه با دستکش پوشیده شوند،ناخنها باید همیشه کوتاه و مرتب باشند.پیش و پس از کار، دستها را باید شست. بهترین محلول برای شستشو، صابون مایع آمیخته با یک محلول گندزدا (مانند ساولن) یا محلولهای ویژه ضدعفونی دست می باشد.این محلول را کاملا بین انگشتان دست بمالید و سپس با آب بشویید. هرگونه زخمی را پیش از پوشیدن دستکش با چسب پانسمان نمایید. برای هر بیمار دستکش خود را عوض کنید .از پوشیدن دستکش پاره و سوراخ دار پرهیز کنید.
2- مراقبت از چشم
حتما باید از عینک محافظ حین انجام کار استفاده کرد.عینک باید پوشش کافی برای چشم دندانپزشک فراهم نمایید.عینک بهتر است حالت تطابق پذیر داشته و جهت کارایی بیشتر قابلیت ضد بخار داشته باشد.
3-مراقبت از سیستم تنفسی
پیش از معاینه و هر گونه درمانی باید حتما ماسک زد . بسیاری از بیماریها از راه تنفسی انتقال می یابند.از آنجایی که هنگام کار دندانپزشکی ذراتی از دهان بیمار در هوا پراکنده می شود(آئروسل ها) ، بنابراین زدن ماسک برای دندانپزشک الزامی است. اگر ماسک در حین درمان خیس شود باید به دور انداخته شود .
شستشوی دهان بیمار با دهانشویه کلروهگزدین پیش از هرگونه درمانی سبب کاهش انتقال عفونت می شود و نقش به سزایی در کاهش آئروسل های آلوده در هوا را دارد.در کلینیک دندانپزشکی پارسا انجام دهانشویه پیش از درمان برای هر بیمار الزامی است و به اجرا گذاشته می شود.(به بخش درباره ما در سایت www.parsadentalclinic.com نگاهی بیاندازید)
4-پوشیدن روپوش
دندانپزشک می بایست هنگام معاینه و درمان بیمار،روپوش بپوشد و تا زمان پایان کار آن را درنیاورد. روپوش دندانپزشکی بهتر است یکبار مصرف باشد.
5-آسیب ناشی از ابزارهای تیز و برنده
حین انجام سرپوش گذاری دوباره سوزنها باید بسیار مراقب بود.سوزنها باید با یک دستگاه ویژه سوزانده شده و در محفظه ای ویژه به دور ریخته شوند.
برای تمیز کردن ابزارهای نوک تیز ، از دستکش ضخیم بهره جویید.در صورت خراشیده شدن دستها ، جای زخم را سفت فشار دهید تا از آن خون به بیرون تراوش کند، سپس با آب و صابون فراوان بشویید و با بتادین یا کلروهگزدین یا محلولهای ضدعفونی ویژه دست، ضدعفونی نمایید.
6-واکسیناسیون
کزاز،فلج اطفال،سل و هپاتیت از بیماریهایی است که باید دانپزشک نسبت به آنها واکسینه شود.15 درصد از زنان پس از بلوغ دچار سرخجه می شوند.این ویروس اثر کشنده ای بر جنین خانمهای باردار دارد به ویژه در سه ماهه نخست بارداری.بنابراین خانم هایی که در این حرفه کار می کتند و می خواهند که بچه دار شوند و در کودکی واکسینه نشده اند، زدن واکسن سرخجه به آنها پیشنهاد می گردد.
ضد عفونی کردن ابزار و سطوح
1-روش سترون کردن(استریل کردن):نخست ابزارها را در یک محلول ضدعفونی شیمیایی ویژه برای مدتی خوابانده تا ضدعفونی گردند و سپس با آب شستشو داده و پاکیزه نموده و سپس آنها را پکیج و بسته بندی نموده و با دستگاه اتوکلاو استریل می نماییم.
بهترین روش برای استریلیزاسیون ابزارهای دندانپزشکی، اتوکلاو می باشد،امروزه بیشتر وسایل دندانپزشکی یا یکبار مصرف هستند یا قابل اتوکلاو هستند.
ضد عفونی کردن وسایل یکبار مصرف که دارای علامت بین المللی می باشند هرگز نباید انجام بپذیرد(مطلقا ممنوع).
2-روش گندزدایی: سطوحی که مستقیم با خون و بزاق و جراحی سر و کار ندارند مانند سطوح یونیت،دسته ها،کابینت و کف اتاق را با روش گندزدایی ضدعفونی می کنیم که نخست باید آلودگی سطحی را از روی آنها برداشته و سپس با مواد گندزدا ضدعفونی می کنیم.مواد گندزدا باید در غلظت و زمان مناسب بکار روند تا موثر واقع شوند.
کراشوار و ساکشن و لوله های جراحی را باید هر روز با محلولهای گندزدا ضدعفونی کرده و شستشو داد.
در کلینیک دندانپزشکی پارسا تلاش شده است که تا حد امکان از ابزارهای یکبار مصرف بهره جسته و همه ابزارها را در پکیج های استریل شده و ویژه هر بیمار بسته بندی نموده تا بیمار در محیطی صد در صد بهداشتی و با خیالی کاملا آسوده مورد درمان قرار گیرد.آنچه را که ما می توانیم به بیماران خود وعده بدهیم، درمان با بهداشت 100 درصد می باشد.
دکتر سهراب بهروزی